Shoppen voor lening niet langer bestraffen

Kredietbeoordelaars meten de financiële gezondheid van miljoenen Nederlanders. Hun scores bepalen mede of je in aanmerking komt voor een telefoon- of energieabonnement, een lening, creditcard of hypotheek. Ook zodra je iets op afbetaling koopt, wordt voorspeld hoe groot de kans is dat je niet betaalt.

Negatieve verhalen
In de buitenwereld domineren negatieve verhalen over kredietbeoordelaars. Afgewezen worden is vervelend. Het beklemt dat instanties persoonlijke data verzamelen die op kritieke momenten tegen je gebruikt worden. Al los je een betaalachterstand op, de ‘negatieve registratie’ achtervolgt je nog vijf jaar. En fouten corrigeren duurt lang waardoor mensen een hypotheek of droomhuis mis kunnen lopen.

Jezelf in de vingers snijden
Het Bureau Kredietregistratie (BKR) in Tiel houdt wettelijk verplicht de gegevens van 10,5 miljoen Nederlanders bij. Je wordt daar in een bestand opgenomen zodra je een persoonlijke lening of krediet afsluit. Al vanaf 250 euro moeten kredieten gemeld worden; als je telecomprovider je nieuwe toestel voorschiet bijvoorbeeld. Het BKR telt ook het aantal toetsingen mee dat je het afgelopen jaar kreeg. Maar diezelfde ‘shopping-regel’ leidt er ook toe dat consumenten die persoonlijke leningen vergelijken – op zoek naar gunstige tarieven bijvoorbeeld – bestraft worden met een lagere BKR-score. Het kredietregistratiebureau wil daarom zijn scoremethode aanpassen. Wanneer de nieuwe weging van kracht wordt, is nog niet bekend.

BKR score
De score die het bureau toekent, op basis van diverse criteria, geeft aan hoe groot de kans is dat iemand een betaalachterstand oploopt. In die berekening telt mee hoe vaak kredietverleners iemand in de voorgaande twaalf maanden toetsen. Het BKR gebruikt twee ‘scorekaarten’ (statistische modellen). De een voorspelt de kans dat je over 18 maanden een betalingsachterstand hebt, de andere de kans dat dit in de loop van 18 maanden gebeurt. Zo houden financiële instellingen hun klantenportfolio in de gaten.